Áp lực của các nhà đầu tư đang đè nặng các hãng công nghệ hàng đầu Đông Nam Á. Các startup công nghệ lớn như Grab, GoTo hay Sea phải kiếm được lợi nhuận và chứng minh lợi nhuận sẽ có khả năng gia tăng, bởi việc giảm chi phí hoạt động và cắt lỗ trong thời gian hoàn toàn không đáp ứng mong đợi của nhà đầu tư.
Tâm lý thận trọng, căng thẳng địa chính trị và tình hình kinh tế vĩ mô không thuận lợi là những nguyên nhân đang ảnh hưởng mạnh mẽ đến dòng vốn của startup. Số vốn huy động được của các startup ASEAN trong nửa đầu năm đã giảm 1/3 so với cùng kỳ năm ngoái.
Sức khỏe tài chính của ba gã “đại công nghệ” Đông Nam Á
Grab, Sea và GoTo được xem là những gã khổng lồ về công nghệ (Big Tech) tại Đông Nam Á. Cả ba siêu kỳ lân này đã gặp phải “những phản ứng khác nhau của thị trường” và nhà đầu tư đánh giá rất khác nhau về triển vọng thị trường của cả ba.
Ranjan Sharma, chuyên nghiên cứu vốn cổ phần công nghệ Đông Nam Á tại ngân hàng đầu tư quốc tế JPMorgan, nói với Nikkei Asia rằng nhà đầu tư vẫn đánh giá cao các công ty có thể đạt được lợi nhuận tại các thị trường mục tiêu. Tuy vậy, giới tài phiệt vẫn xét nét, giám sát chặt chẽ hơn đối với các khoản đầu tư, lời hứa hẹn về lợi nhuận và cơ hội thị trường của startup.
Cổ phiếu của Grab Holdings tại Singapore và GoTo tại Indonesia lần lượt giảm 2% và gần 40% trong nửa đầu năm nay, dù cả hai đã giảm lỗ trong quí 2 vừa rồi. Trong khi đó, giá cổ phiếu của tập đoàn Sea, hãng mẹ của Shopee, đã tăng gấp đôi từ đầu năm đến nay, nhưng vẫn thấp hơn 75% so với mức đỉnh vào tháng 11-2021.
CEO David Materazzi của hãng cung cấp phần mềm giao dịch Galileo FX cho rằng: “Sea được coi là có mô hình kinh doanh mạnh mẽ và có khả năng mở rộng hơn, mặc dù có nhiều thách thức, nhưng dường như gần đạt được lợi nhuận bền vững hơn. Tuy nhiên, Grab và GoTo được coi là đang ở trong tình thế bấp bênh hơn, với các chiến lược hiện tại vẫn chưa thuyết phục được thị trường về khả năng tạo ra lợi nhuận ổn định”.
Sea dường như được “cải mệnh” kể từ quí cuối năm 2022 khi thường xuyên đạt lợi nhuận. Thu nhập ròng của công ty niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán New York trong quí 2 là 79,9 triệu đô la.
Công ty kỳ vọng nền tảng mua sắm trực tuyến Shopee – doanh nghiệp lớn nhất của tập đoàn – sẽ tạo ra giá trị bán hàng lớn hơn trong năm nay so với tuyên bố trước đó vào tháng 3.
“Theo quan điểm của chúng tôi, Sea là một công ty internet riêng biệt ở Đông Nam Á, có thế mạnh cạnh tranh ở mảng trò chơi trực tuyến và mua sắm trực tuyến”, đơn vị nghiên cứu vốn chủ sở hữu của Jefferies lưu ý trong một báo cáo sau khi công ty công bố kết quả kinh doanh quí 2. “Nền tảng mua sắm trực tuyến Shopee đang trở nên thân thuộc với người dùng, có tốc độ tăng trưởng nhanh, với sự gia tăng về hiệu quả hoạt động và kiếm tiền”.
Grab lên sàn Nasdaq ở Mỹ. Các khoản lỗ của Grab đã giảm 68% trong quí 2, xuống còn 56 triệu đô la. Grab giữ nguyên mục tiêu EBITDA (thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao tài sản) từ 250-270 triệu đô la trong năm 2024.
Giám đốc tài chính Peter Oey của Grab đã từ chối bình luận về khả năng có lãi.
Tuy nhiên, các nhà phân tích từ đơn vị Nghiên cứu toàn cầu của ngân hàng HSBC tin rằng Grab sẽ đưa ra các sản phẩm sáng tạo, như các chương trình chia sẻ chuyến đi và các gói đăng ký cho các nhánh kinh doanh của mình có thể “thúc đẩy tăng trưởng doanh thu cao hơn trong tương lai”, mặc dù rủi ro vẫn còn.
“Một rủi ro giảm giá chính là chi phí vốn tăng vì Grab là cổ phiếu có thời hạn dài và định giá của công ty khá nhạy cảm với những thay đổi về chi phí vốn”, các nhà phân tích HSBC lưu ý.
GoTo niêm yết tại Indonesia. Tương tự Grab, nền tảng siêu ứng dụng này phải cạnh tranh với các dịch vụ tương tự, và các khoản lỗ đã giảm 42% so với cùng kỳ năm ngoái.
Các nhà phân tích cho biết GoTo phải làm nhiều hơn là thu hẹp khoản lỗ và công ty cần trở nên cạnh tranh hơn và cải thiện các yếu tố cơ bản để bắt đầu kiếm tiền.
“GoTo vẫn đang phải cạnh tranh mạnh mẽ với các đối thủ khác. GoTo vẫn cần phải gửi một tín hiệu mạnh mẽ đến các nhà đầu tư về khả năng tài chính của họ”, theo Jianggan Li, CEO của hãng tư vấn Momentum Works có trụ sở tại Singapore.
Còn Marcus Wolter, Giám đốc hãng luật tư vấn doanh nghiệp Caldwell, nói rằng thách thức của GoTo là tích hợp các ngành kinh doanh gồm thương mại điện tử, dịch vụ gọi xe và dịch vụ tài chính một cách hiệu quả, tạo tiền đề để đạt lợi nhuận bền vững. “Thị trường có thể hoài nghi về khả năng GoTod đạt được sự hòa hợp giữa các hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong bối cảnh áp lực cạnh tranh ở Indonesia gia tăng”, Wolter nói.
Bức tranh khởi nghiệp vẫn chưa khởi sắc trở lại
Các đánh giá về khả năng lợi nhuận của Sea, Grab và GoTo cho thấy bức tranh không máy sáng sủa về hoạt động gọi vốn và tiềm năng lợi nhuận của hệ sinh thái khởi nghiệp Đông Nam Á.
Hoạt động gọi vốn ở Đông Nam Á đã suy yếu khi các nhà đầu tư định chế vẫn đang “kén cá chọn canh” khi đặt cược vào các startup chưa chứng minh được khả năng kiếm tiền. Một báo cáo của DealStreetAsia cho thấy tổng giá trị tiền huy động vốn từ các giao dịch khởi nghiệp ở Đông Nam Á trong sáu tháng đầu năm đã giảm 36% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 2,29 tỉ đô la — mức thấp nhất trong hơn năm năm.
Hãng phân tích GlobalData nhấn mạnh rằng tại Châu Á – Thái Bình Dương, các giao dịch đầu tư mạo hiểm với các vòng gọi vốn được công bố đã giảm 16,5% so với cùng kỳ năm trước trong nửa đầu năm, phản ánh sự suy thoái của ASEAN.
“Những thách thức về kinh tế vĩ mô và căng thẳng địa chính trị dường như đã tác động đến niềm tin của nhà đầu tư”, Aurojyoti Bose, nhà phân tích chính tại GlobalData viết trong báo cáo công bố trong tháng 8 này. Bose đồng thời chỉ ra rằng “hầu hết các vòng gọi vốn được công bố trong khu vực đều giảm về quy mô”.
Theo Nikkei Asia
Ricky Hồ / BSA Media
https://bsaonline.vn/bon-chien-luoc-phong-ngu-cua-hang-noi-dia-truoc-lan-song-hang-trung-quoc/
