Các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản, lương thực thực phẩm và dệt may ĐBSCL gần như mất ăn, mất ngủ trong thời gian 90 ngày Mỹ hoãn thuế đối ứng 46% đối với hàng Việt Nam. Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp cho rằng, thách thức lớn hơn nằm ở các hàng rào kỹ thuật, yêu cầu chứng nhận chất lượng và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Một khảo sát của VCCI-ĐBSCL cho thấy 84% doanh nghiệp của đồng bằng chịu tác động trực tiếp của thuế đối ứng từ Mỹ.
Lo đủ thứ, chuẩn bị nhiều kịch bản ứng phó
Đối với mặt hàng cá tra, ông Phan Hoàng Duy, Phó Tổng Giám đốc Caseamex, lo ngại hơn về khả năng “thuế chồng thuế”, Hoa Kỳ có thể áp cùng lúc các loại thuế đối ứng, thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp.
Phó Tổng Giám đốc Caseamex lại lo ngại rằng Hoa Kỳ áp thuế 125% cho tất cả các ngành hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có thể gián tiếp ảnh hưởng đến ngành thủy sản Việt Nam. Bởi Trung Quốc là một trong hai quốc gia sản xuất và xuất khẩu thủy sản lớn nhất thế giới. Nếu mặt hàng thủy sản của Trung Quốc không xuất khẩu được sang Hoa Kỳ thì sẽ ưu tiên thị trường trong nước và các thị trường khác. Khi đó, lượng hàng xuất khẩu của Trung Quốc sẽ tăng và giá sẽ giảm khiến doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sẽ gặp khó khăn trong việc chuyển đổi thị trường so với thời điểm trước khi Hoa Kỳ áp thuế.
Trong 90 ngày được tạm hoãn áp thuế, Caseamex tập trung giải quyết xuất sớm các đơn hàng cũ.
Công ty áp dụng các biện pháp cắt giảm chi phí sản xuất và đề nghị UBND TP. Cần Thơ xem xét hỗ trợ một số vấn đề thiết thực như giảm phí thuê đất trong khu công nghiệp, đẩy nhanh tiến độ hoàn thuế VAT để cải thiện dòng tiền, hỗ trợ xúc tiến thương mại tại các thị trường mục tiêu.
Công ty TNHH Công nghiệp Thực phẩm Pataya Việt Nam, chuyên xuất khẩu tôm và thịt ghẹ đóng hộp, nói rằng trong ba tháng hoãn thuế đối ứng, doanh nghiệp đã lên ba kịch bản ứng phó:
Một, nếu mức thuế được giữ nguyên như hiện tại thì rất tốt cho doanh nghiệp.
Hai, nếu thuế từ 10-15%, Pataya Việt Nam phải đàm phán với người mua giảm bớt lợi nhuận để giữ thị trường. Doanh nghiệp phải tính quy trình sản xuất để giảm chi phí, đặt hàng nguyên phụ liệu ở mức vừa phải để không ảnh hưởng đến nguồn vốn và tăng doanh số ở các thị trường EU, Trung Mỹ và ASEAN.
Ba, nếu mức thuế đối ứng lên 20-30%, doanh nghiệp chắc chắn gặp khó khăn.
Trước đây, sản lượng xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ của Pataya Việt Nam từ 10-12%, nhưng đây là thị trường tiềm năng và ổn định trong nhiều năm qua, kể cả trong giai đoạn dịch Covid-19. Nhờ thị trường này, doanh nghiệp tạo công ăn việc làm cho người lao động và tăng doanh số.
Riêng ông Nguyễn Văn Nhựt, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Hoàng Minh Nhật, chuyên sản xuất và xuất khẩu gạo ở thành phố Cần Thơ nói rằng Hoàng Minh Nhật chưa bị ảnh hưởng do tỷ trọng gạo xuất sang Mỹ dao động khoảng 20.000 tấn. Trước đó, Hoa Kỳ áp thuế 10% rồi.
Công ty TNHH May xuất khẩu Việt Thành có đến 70-80% sản phẩm xuất khẩu sang Hoa Kỳ; hay sản phẩm áo sơ mi của Công ty Cổ phần May Tây Đô cũng chiếm từ 25-30% giá trị xuất khẩu tại thị trường này. Trong thời gian hoãn áp thuế đối ứng 3 tháng, các doanh nghiệp sẽ tranh thủ điều chỉnh cơ cấu khách hàng, tập trung khai thác thị trường nội địa, đào tạo và nâng cao tay nghề cho người lao động, tiết giảm chi phí và hợp lý hóa sản xuất nhằm củng cố nội lực; đẩy mạnh xuất khẩu các đơn hàng hiện có đồng thời, tăng cường kết nối và mở rộng sang các thị trường như: EU, Nhật Bản, Hàn Quốc…
84% doanh nghiệp bị ảnh hưởng trực tiếp
Mới đây, VCCI = ĐBSCL chia sẻ kết quả khảo sát nhanh 120 doanh nghiệp cho thấy, hơn 84% doanh nghiệp khẳng định bị ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ.
Thống kê từ VCCI – ĐBSCL, trong giai đoạn 2020-2025, toàn vùng ĐBSCL có khoảng 80 doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ.
Bà Nguyễn Thị Thương Linh, Phó Giám đốc VCCI – ĐBSCL, tin rằng dù thuế đối ứng cao hay thấp, vấn đề chắc chắn là các rào cản kỹ thuật liên quan đến nguồn gốc xuất xứ, chất lượng hàng hóa sẽ ngày càng cao. Vấn đề là doanh nghiệp có tiên liệu được ảnh hưởng đến doanh nghiệp và cách thích ứng. Và khi doanh nghiệp đưa ra giải pháp đa dạng hóa thị trường, nhưng không có nghĩa là thị trường ở các quốc gia khác nằm im, không chuyển động. Bà nói Việt Nam có thể học hỏi đối sách của các quốc gia khác có liên quan.
Hôm 14-4, UBND TP. Cần Thơ cũng tổ chức buổi gặp gỡ 22 doanh nghiệp trên địa bàn xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Hoa Kỳ.
Năm ngoái, kim ngạch xuất khẩu của Cần Thơ sang thị trường này khoảng 192 triệu USD. Các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực gồm: gạo, thủy sản, nông sản và nông sản chế biến, may mặc, thủ công mỹ nghệ, thép và các sản phẩm từ thép.
Hoàng Tuyên / BSA Cần Thơ
