Tại Vòng Chung kết Cuộc thi Khởi nghiệp Xanh 2025, diễn ra tại Hội trường Thống Nhất (Dinh Độc Lập), trước giờ công bố kết quả chiều 27/10/2025, Chuyên gia Kinh tế Phạm Chi Lan – đại diện Ban Giám khảo – đã có bài phát biểu đầy tâm huyết, với những nhận xét sâu sắc và gửi thông điệp truyền cảm hứng đến các đội dự thi. BSA trân trọng giới thiệu:
“Năm nay là năm thứ 11 của hành trình Khởi nghiệp Xanh, và chúng tôi thực sự vui mừng khi nhận thấy nhiều thay đổi tích cực. 36 dự án được chọn vào Chung kết đều là những mô hình tiêu biểu, thể hiện tinh thần sáng tạo và bản lĩnh vượt khó. Có thể nói, chỉ cần vượt qua các vòng khu vực để có mặt tại đây, các bạn đã là những người chiến thắng đầu tiên.
Nếu như năm ngoái, cuộc thi ghi nhận sự đa dạng của nhiều mô hình đến từ các vùng miền, thì năm nay sự đa dạng ấy tiếp tục được mở rộng. Chúng ta từng có “nữ tu khởi nghiệp”, thì năm nay lại có sự tham gia của các sư cô chùa Phổ Minh – một minh chứng rằng khởi nghiệp xanh không phân biệt xuất phát điểm, mà là tinh thần cống hiến, sáng tạo và phụng sự cộng đồng.
Những tiến bộ rõ nét của thế hệ khởi nghiệp mới
Các dự án năm nay thể hiện sự trưởng thành vượt bậc so với những mùa trước.
Thông tin dự án được trình bày rõ ràng, đầy đủ hơn, thể hiện sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hiểu biết sâu về sản phẩm, thị trường, năng lực nội tại.
Các đội đã biết phân tích SWOT, nhận diện rõ điểm mạnh – điểm yếu – cơ hội – thách thức của mình.
Công nghệ sinh học và kinh tế tuần hoàn là hai yếu tố nổi bật, cho thấy xu hướng khởi nghiệp hiện nay đã thực sự chuyển từ “sản xuất” sang “đổi mới sáng tạo xanh”.
Đặc biệt, tính khả thi thương mại và ý thức cộng đồng được nâng lên rõ rệt. Các bạn không chỉ nghĩ đến việc làm ra sản phẩm mà còn biết đặt câu hỏi: “Sản phẩm của mình giúp ích gì cho xã hội, cho môi trường, cho người tiêu dùng?”.
Bên cạnh đó, kỹ năng trình bày, thuyết trình và trưng bày sản phẩm cũng được cải thiện đáng kể. Dù thời gian giới hạn, đa số thí sinh đều truyền tải được tinh thần, bản sắc và định hướng phát triển của dự án mình.
Bốn điều Ban Giám khảo muốn nhắn gửi
Tuy đạt nhiều tiến bộ, các dự án vẫn còn bốn điểm cần lưu ý:
1. Thông tin phải chính xác và có căn cứ
Hãy kiểm tra kỹ nguồn số liệu. Đừng sao chép hoặc tin vào những thống kê “ảo” trên mạng. Mọi dữ liệu thị trường, quy mô ngành, hay nhu cầu khách hàng cần dựa trên nguồn tin cậy. Ảo tưởng về thị trường có thể khiến bạn lạc hướng ngay từ đầu.
2. Minh chứng và chứng nhận phải rõ ràng
Nhiều dự án đã tốt nhưng thiếu giấy tờ pháp lý. Nếu sản phẩm liên quan đến an toàn thực phẩm, y tế, chăm sóc sức khỏe, cần có chứng nhận hợp quy, kiểm nghiệm và chứng từ nguồn gốc nguyên liệu. Người tiêu dùng chỉ tin khi doanh nghiệp minh bạch và có trách nhiệm.
3. Kiểm soát tài chính và tập trung nguồn lực
Rất nhiều bạn muốn làm nhiều thứ cùng lúc. Nhưng khởi nghiệp thành công phải biết chọn “cái lõi” – tập trung nguồn lực vào sản phẩm mạnh nhất, tránh dàn trải và lãng phí. Một mô hình tài chính chặt chẽ, minh bạch sẽ giúp bạn thuyết phục được nhà đầu tư và kiểm soát rủi ro dài hạn.
4. Con đường ra thị trường phải hợp lý và biết liên kết.
Bước ra thị trường không thể nôn nóng. Hãy đi chậm, chắc và liên kết với những doanh nghiệp đi trước. Ở đây, chúng ta có những tấm gương như ông Nguyễn Lâm Viên (Vinamit), ông Nguyễn Đình Tùng (Vina T&T) – những người đã “đi xa” và luôn sẵn sàng chìa tay dẫn dắt lớp trẻ.
Khởi nghiệp không thể một mình. Liên kết – học hỏi – cộng hưởng là con đường ngắn nhất để thành công.
Ba thông điệp gửi đến thế hệ khởi nghiệp xanh
Thứ nhất, hãy luôn ghi nhớ lời của Doanh nhân Nguyễn Lâm Viên:
“Chuyển đổi xanh là hành trình nhân văn để trả lại cho đất sự sống, cho người tiêu dùng niềm tin và cho doanh nghiệp sự phát triển bền vững.”
Thứ hai, một công thức thành công của Doanh nhân Nguyễn Thanh Mỹ từng chia sẻ:
15% là sức khỏe,
15% là tư duy đúng,
25% là nỗ lực,
25% là kiến thức,
10% là kiên trì,
5% là cơ hội,
5% là may mắn,
và 5% là hoàn cảnh.
Cộng lại là 105% – nghĩa là phải nỗ lực hơn cả giới hạn của mình. Thành công không bao giờ đến nếu ta chỉ làm “đủ”.
Thứ ba, hãy khắc ghi hai thông điệp:
“No pain, no gain” – Không có thành công nào mà không qua thử thách.
“Never give up” – Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ, dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất.
Như câu chuyện của Jessica Sanchez, quán quân America’s Got Talent 2025. Cô người đã mang thai ở tháng thứ chín khi bước vào đêm chung kết với 20 năm theo đuổi ước mơ, và cuối cùng chiến thắng. Thành công chỉ đến với những người không bỏ cuộc.
Thay mặt Ban Giám khảo, tôi chúc mừng tất cả các đội đã có mặt tại vòng Chung kết hôm nay.
Các bạn là minh chứng cho một thế hệ doanh nghiệp mới – kiên định, trách nhiệm và giàu khát vọng xanh.
Hãy nhớ rằng, khởi nghiệp xanh không chỉ là làm kinh doanh, mà là làm vì sự sống của đất, vì sức khỏe của con người, và vì tương lai bền vững của Việt Nam”.
