Sáng nay, 17/2, Mekong Connect – Diễn đàn công tư lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long – với sự tham gia của các lãnh đạo trung ương, địa phương, cùng hàng trăm chuyên gia, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước, sẽ chính thức khai mạc tại Đại học An Giang, TP Long Xuyên, tỉnh An Giang.
Diễn đàn Mekong Connect 2024 diễn ra trong hai ngày 17 và 18/12/2024 tại Đại học An Giang, TP Long Xuyên, tỉnh An Giang. Với chủ đề: “Đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại và công nghệ vùng Đồng bằng sông Cửu Long – Thành phố Hồ Chí Minh và cả nước, hướng tới phát triển bền vững trong bối cảnh cạnh tranh mới”.
Kể từ lần tổ chức đầu tiên vào năm 2015, Mekong Connect đã trở thành diễn đàn thường niên uy tín, là cầu nối vững chắc giữa các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) với Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) và cả nước. Được khởi nguồn từ sáng kiến liên kết vùng ABCD Mekong (An Giang – Bến Tre – Cần Thơ – Đồng Tháp), Mekong Connect không chỉ là nơi hội tụ các ý tưởng, sáng kiến, mà còn là không gian để các địa phương, doanh nghiệp, chuyên gia và nhà hoạch định chính sách cùng thảo luận, đề xuất các giải pháp thực tiễn nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững cho toàn vùng.
Năm 2024, với chủ đề “Đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại và công nghệ giữa Đồng bằng sông Cửu Long – Thành phố Hồ Chí Minh và cả nước hướng tới phát triển bền vững trong bối cảnh cạnh tranh mới”, diễn đàn một lần nữa khẳng định vai trò tiên phong trong việc kết nối các giá trị kinh tế, xã hội và môi trường.
ĐBSCL, vùng đất giàu tiềm năng với những cánh đồng lúa bát ngát, hệ sinh thái thủy sản phong phú và nguồn lao động dồi dào, là trụ cột quan trọng trong nền kinh tế nông nghiệp của Việt Nam. Tuy nhiên, vùng đất này đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng: biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, sụt lún đất và áp lực cạnh tranh toàn cầu.
Trong bối cảnh đó, sự liên kết chặt chẽ giữa ĐBSCL và TP.HCM – trung tâm kinh tế, thương mại và công nghệ hàng đầu của cả nước – chính là chìa khóa để vượt qua các thách thức, tối ưu hóa nguồn lực và gia tăng giá trị cho từng vùng.
Mekong Connect 2024 không chỉ tập trung vào việc củng cố mối liên kết vùng mà còn đặt mục tiêu thúc đẩy các giải pháp sáng tạo, tạo điều kiện để ĐBSCL chuyển đổi thành một vùng kinh tế bền vững, thông minh và hiện đại.
Trong kỷ nguyên công nghệ 4.0, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là hai yếu tố không thể tách rời, đóng vai trò then chốt trong chiến lược phát triển bền vững. ĐBSCL, với tiềm năng lớn về nông nghiệp và năng lượng tái tạo, cần ứng dụng mạnh mẽ các công nghệ mới để nâng cao năng suất, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và xây dựng một hệ sinh thái sản xuất thân thiện với môi trường.
Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp và người dân tiếp cận với các công nghệ như IoT, blockchain, và thương mại điện tử, từ đó gia tăng giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường. Chuyển đổi xanh không chỉ là xu thế, mà còn là yêu cầu tất yếu để ĐBSCL bảo vệ môi trường tự nhiên, thích ứng với biến đổi khí hậu và gia tăng sức cạnh tranh toàn cầu.
Mekong Connect 2024 sẽ tập trung vào các chủ đề nóng, từ phát triển tài nguyên bản địa, thúc đẩy kinh doanh trực tuyến đến xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn và tái sử dụng phụ phẩm nông nghiệp. Những phiên thảo luận tại diễn đàn không chỉ đề xuất giải pháp, mà còn truyền cảm hứng cho các doanh nghiệp, nhà quản lý và người dân để cùng hành động vì một ĐBSCL xanh hơn, hiện đại hơn.
Nguồn tài nguyên bản địa không chỉ là lợi thế tự nhiên mà còn là di sản văn hóa và tiềm năng kinh tế độc đáo của mỗi vùng đất. Tại ĐBSCL, tài nguyên bản địa không chỉ là những sản phẩm nông nghiệp như lúa gạo, trái cây, thủy sản mà còn bao gồm hệ sinh thái đặc trưng, tri thức truyền thống và văn hóa bản địa phong phú.
Việc phát huy giá trị tài nguyên bản địa không đơn thuần là khai thác tối đa những gì tự nhiên ban tặng, mà cần được gắn với các mô hình kinh tế sáng tạo, bền vững. Điều này đòi hỏi sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và tư duy đổi mới. Chẳng hạn, ngành dừa ở Bến Tre có thể không chỉ dừng lại ở việc cung cấp nguyên liệu thô, mà còn cần được nâng cấp bằng các công nghệ chế biến sâu để tạo ra những sản phẩm giá trị gia tăng như dừa hữu cơ, than hoạt tính, dầu dừa ép lạnh hay nước dừa đóng hộp đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Bên cạnh đó, các phụ phẩm nông nghiệp như vỏ trấu, rơm rạ hay bã mía cũng là những nguồn tài nguyên tiềm năng. Thay vì bỏ phí hoặc xử lý không hiệu quả, các phụ phẩm này có thể được tái sử dụng trong các mô hình kinh tế tuần hoàn, tạo ra năng lượng sinh học, phân bón hữu cơ, hoặc vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường.
Để hiện thực hóa tiềm năng này, cần có sự đồng hành giữa doanh nghiệp, nhà khoa học và chính quyền địa phương. Những sáng kiến như xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo, hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp địa phương hay phát triển thương hiệu nông sản đặc trưng gắn với chỉ dẫn địa lý không chỉ giúp gia tăng giá trị tài nguyên bản địa, mà còn đưa sản phẩm của ĐBSCL vươn xa trên thị trường quốc tế.
Phát huy tài nguyên bản địa không chỉ là câu chuyện về phát triển kinh tế, mà còn là cách để bảo tồn và tôn vinh những giá trị văn hóa, truyền thống. Đây chính là con đường để kinh tế địa phương phát triển bền vững, hài hòa giữa lợi ích kinh tế, môi trường và xã hội.
Mô hình hợp tác công – tư (PPP) là yếu tố then chốt trong việc thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Từ các dự án năng lượng tái tạo tại Bạc Liêu, Trà Vinh, đến các nền tảng thương mại điện tử kết nối nông sản ĐBSCL với thị trường quốc tế, PPP đã chứng minh tính hiệu quả trong việc huy động nguồn lực và gia tăng tính bền vững.
Tại Mekong Connect 2024, các phiên tọa đàm và hội thảo sẽ là nơi để các bên liên quan – từ chính quyền, doanh nghiệp đến tổ chức quốc tế – cùng trao đổi kinh nghiệm, đề xuất các mô hình hợp tác hiệu quả hơn trong tương lai.
Mekong Connect 2024 không chỉ là một diễn đàn mà là một hành trình hành động xuyên suốt, bắt đầu từ các hoạt động tiền sự kiện như khảo sát tiêu dùng xanh trên phạm vi toàn quốc, chung kết cuộc thi khởi nghiệp xanh cả nước, tập huấn, tọa đàm, hội thảo, tại các tỉnh thành ĐBSCL, đến sự kiện chính với lễ khai mạc, các phiên hội thảo chuyên sâu và triển lãm. Đặc biệt, việc tổ ngày hội khởi nghiệp xanh toàn quốc, giao lưu quốc tế, mega livestream bán hàng trực tiếp sẽ là cầu nối mạnh mẽ giữa người sản xuất và thị trường, lan tỏa giá trị của tài nguyên bản địa.
Hơn cả một sự kiện, Mekong Connect 2024 là một minh chứng rõ ràng về sức mạnh của sự hợp tác và đổi mới sáng tạo. Từ lãnh đạo các tỉnh thành, chuyên gia kinh tế, doanh nghiệp đến cộng đồng người dân, tất cả đều góp phần xây dựng một nền kinh tế bền vững, thích ứng và phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Mekong Connect 2024 mở ra cơ hội để chúng ta cùng nhìn lại, cùng thảo luận và cùng hành động vì tương lai của ĐBSCL và cả nước. Những sáng kiến, mô hình và giải pháp được chia sẻ tại diễn đàn năm nay không chỉ mang ý nghĩa thực tiễn mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về khả năng vươn lên của một vùng đất giàu tiềm năng.
Hãy cùng chúng tôi tạo dựng những giá trị bền vững, vì một ĐBSCL hiện đại, vì một TP.HCM dẫn đầu và vì một Việt Nam thịnh vượng trên bản đồ thế giới.
NHỮNG LĨNH VỰC HỢP TÁC TRỌNG TÂM GIỮA TP.HCM VÀ CÁC TỈNH THÀNH ĐBSCL
TP.HCM sẽ phối hợp với các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL tổ chức nhiều sự kiện cấp vùng, kết nối doanh nghiệp TP.HCM có nhu cầu sản xuất, đầu tư kinh doanh tại các địa phương; chương trình kết nối cung – cầu hàng hóa, xúc tiến đầu tư – thương mại giữa TP.HCM và các tỉnh, thành vùng ĐBSCL. Trong năm 2024 – 2025, hoạt động hợp tác tập trung vào 5 lĩnh vực:
Về phát triển hạ tầng giao thông: Phối hợp Bộ GTVT triển khai dự án mở rộng đường cao tốc TP.HCM – Trung Lương – Mỹ Thuận; phối hợp Bộ GTVT TP.HCM – Cần Thơ; nghiên cứu đầu tư tuyến đường bộ ven biển TP.HCM – ĐBSCL. Tăng cường kết nối đường thuỷ TP.HCM – ĐBSCL.
Về phát triển du lịch: Triển khai Chương trình liên kết, hợp tác phát triển du lịch TP.HCM và 13 tỉnh, thành ĐBSCL giai đoạn năm 2021 -2025. Tổ chức các diễn đàn liên kết phát triển du lịch, các chương trình du lịch liên kết, hội nghị quảng bá sản phẩm du lịch kết nối; xây dựng và công bố trang thông tin điện tử về du lịch, triển khai bộ nhận diện thương hiệu du lịch; phối hợp đào tạo nguồn nhân lực du lịch.
Hợp tác thích ứng biến đổi khí hậu: Trao đổi kinh nghiệm, giải pháp khoa học, công nghệ, kỹ thuật trong công tác phòng, chống lụt bão, cứu hộ, cứu nạn, ứng phó với thiên tai; hội thảo hợp tác quốc tế về giải pháp canh tác mới, giống mới thích ứng với biến đổi khí hậu và các giải pháp chống ngập, thích ứng biến đổi khí hậu. Đề xuất các dự án bảo vệ và phát triển các khu bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học và các vùng đất ngập nước quan trọng; hình thành hành lang đa dạng sinh học kết nối Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau – sân chim Đầm Dơi – Thạnh Phú – Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ; hình thành trung tâm nghiên cứu đa dạng sinh học tại Phú Quốc.
Phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số: Xây dựng đề án khuyến khích, hỗ trợ các hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; xây dựng cơ sở dữ liệu hệ thống thông tin vùng phục vụ hoạt động điều phối vùng; quy chế phối hợp trong các hoạt động đào tạo và phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin, chuyển đổi số và công tác đảm bảo an toàn, an ninh thông tin.
Phát triển lĩnh vực giáo dục, y tế, đào tạo nguồn nhân lực, lao động: Triển khai đề án hợp tác chuyển giao kinh nghiệm khám chữa bệnh, điều trị chuyên sâu, hội chẩn từ xa, nâng cao năng lực y tế cơ sở. Đề án kết nối các trường đại học, các viện, các trung tâm; đào tạo nhân lực cho vùng. Thực hiện chương trình kết nối, chia sẻ thông tin, phát triển thị trường lao động, giải quyết việc làm.
(Thỏa thuận hợp tác phát triển kinh tế – xã hội giữa TP.HCM với các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL năm 2023 và giai đoạn 2024 – 2025, kế hoạch được công bố chiều 21/7/2023 tại thành phố Cần Thơ)
