Hãng vận tải Fukuyama Transporting đang đào tạo các ứng viên tài xế tại Việt Nam. Công ty từ thành phố Hiroshima đã triển khai các khóa đào tạo với các bài học tiếng Nhật và bài kiểm tra lái xe. Các ứng viên sẽ đến Nhật Bản với tư cách là thực tập sinh kỹ thuật và được hỗ trợ để lấy bằng lái xe Nhật Bản và đào tạo ngôn ngữ để có được trình độ kỹ năng cụ thể. Công ty có kế hoạch tuyển dụng khoảng 15 tài xế vào mùa hè năm 2026 để làm việc cho xe tải đường dài.
Fukuyama cùng các công ty hậu cần và vận tải Nhật đang nỗ lực tuyển dụng người nước ngoài làm tài xế do sự thiếu hụt lao động trầm trọng ở Nhât Bản.
Để có được chứng chỉ “kỹ năng cụ thể” trong vận tải xe hơi, các ứng viên phải vượt qua kỳ thi về luật giao thông Nhật Bản và cách thức sắp xếp xếp hàng hóa cụ thể của ngành. Kỳ thi được tổ chức lần đầu tiên vào tháng 12-2024 và hơn 200 người đã vượt qua.
Tương tự, hãng dịch vụ chuyển nhà Sakai Moving Service đã bắt đầu tuyển dụng tài xế người Indonesia thông qua một công ty dịch vụ Indonesia. Sau khi phỏng vấn và đánh giá, công ty từ thành phố Osaka sẽ tuyển dụng hơn 10 người trong độ tuổi 20-40 và bắt đầu huấn luyện từ tháng 8-2025. Sau khi đến Nhật Bản, Sakai sẽ hỗ trợ ứng viện học ngôn ngữ và chuyển đổi giấy phép lái xe sang giấy phép lái xe của Nhật Bản. Kế hoạch là họ sẽ bắt đầu làm việc vào tháng 3-2026, mùa chuyển nhà bận rộn.
Theo Sakai Moving, chi phí tuyển dụng công dân Indonesia, bao gồm đào tạo và hỗ trợ sinh hoạt, tương tự như chi phí tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp tại Nhật Bản. Công ty sẽ “xác định xem có nên tiếp tục tuyển dụng hay không, một phần là bằng cách đánh giá phản ứng của khách hàng đối với các tài xế nước ngoài cung cấp dịch vụ chuyển nhà”, một quản lý của Sakai nói.
Việc thúc đẩy tuyển dụng lao động nước ngoài diễn ra khi ngành logistics đang thiếu hụt nghiêm trọng tài xế. Theo Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng, Giao thông và Du lịch, tài xế xe tải làm việc nhiều hơn khoảng 20% giờ mỗi năm so với công nhân nói chung, nhưng thu nhập hàng năm của họ lại ít hơn khoảng 10%. Khi dân số Nhật Bản giảm, “việc tuyển dụng trong nước đang trở nên khó khăn hơn”, viên chức của Sakai Moving cho biết.
Senko Group Holdings đặt mục tiêu tuyển dụng 100 tài xế theo loại thị thực đặc biệt vào năm tài chính 2032. Công ty sẽ hỗ trợ xin giấy phép lái xe và học ngôn ngữ tại các cơ sở đào tạo của mình ở các tỉnh Chiba và Shiga. Một đơn vị của tập đoàn sẽ xử lý các vấn đề về nhập cư và gia hạn thị thực.
Tháng 4-2024, Nhật Bản đã ra sắc lệnh giới hạn số giờ làm thêm của tài xế xe tải là 960 giờ mỗi năm. Theo Viện nghiên cứu và tư vấn hậu cần NX, nếu không có các biện pháp đặc biệt, năng lực vận chuyển của xe tải thương mại sẽ giảm 34% so với nhu cầu vào năm tài chính 2030.
Chương trình kỹ năng cụ thể dành cho các ngành thiếu hụt lao động để tuyển dụng lao động nước ngoài có tay nghề, bao gồm cả trong lĩnh vực chăm sóc điều dưỡng. Ngành vận tải lái xe đã được thêm vào danh sách vào tháng 3-2024 và dự kiến sẽ tiếp nhận tới 24.500 công dân nước ngoài từ năm tài chính 2024 đến năm tài chính 2028.
Dịch vụ chuyển phát nhanh ở Nhật Bản cũng đang thiếu người. Tuy vậy, các hãng Nhật nói rằng tài xế cần thông thạo tiếng Nhật để tương tác trực tiếp với khách hàng khi nhận bưu kiện. Yamato Transport không có kế hoạch thuê tài xế nước ngoài vì lo ngại về trình độ ngôn ngữ. Sagawa Express đang xem xét khả năng tuyển dụng lao động nước ngoài cho các chuyến đi trung bình đến dài ngày không cần tương tác với khách hàng, mặc dù hiện tại công ty không có kế hoạch tuyển dụng cụ thể nào.
Giới hạn thị thực năm năm và đồng yen yếu hơn cũng khó thu hút lao động nước đến làm việc tại Nhật Bản. Số lao động nước ngoài tại Nhật đã vượt cột mốc 2 triệu người từ năm 2023, theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản. Lao động Việt hiện có 570.000 người, chiếm 24,8% tổng số, tiếp theo là lao động Trung Quốc với 400.000 người và Philippines với 240.000 người. Trước đây, người nước ngoài chỉ được phép làm việc trong năm ngành chính: xây dựng, điều dưỡng, sản xuất chế tạo, nông nghiệp và chế biến thực phẩm.
Theo Nikkei Asia, Japan Times
Ricky Hồ / BSA Media
