Vai trò thống lĩnh của Trung Quốc với chuỗi cung ứng năng lượng tái tạo toàn cầu đã mạnh hơn trong năm ngoái, đồng thời thúc đẩy các đối đầu thương mại với Mỹ và châu Âu gia tăng.
Nghiên cứu của Nikkei cho thấy năm hãng sản xuất tấm pin mặt trời hàng đầu thế giới trong năm 2023 đều là Trung Quốc, tăng từ bốn trong số năm công ty hàng đầu năm 2022. Tổng thị phần của năm công ty này đã tăng 7,5 điểm phần trăm lên 59,3%. Năm 2022, họ đã mở rộng thị phần trong 21 danh mục trên tổng 71 sản phẩm và dịch vụ so với năm 2022. Tổng thị phần của năm công ty đã vượt quá 30% trong 13 trường hợp.
Đối với turbine điện gió, Trung Quốc đã chiếm bốn vị trí hàng đầu, tăng từ hai vị trí, với thị phần tăng gần gấp đôi lên 44,2%. Goldwind Science & Technology, công ty đứng thứ hai vào năm 2022, đã giành vị trí số 1 từ hãng dẫn đầu thị trường châu Âu Vestas Wind Systems. Thị phần của công ty Trung Quốc tăng từ 13,1% lên 13,9%, trong khi đối thủ Đan Mạch giảm từ 14% xuống 10,5% do lãi suất và giá vật liệu tại châu Âu tăng.
Kể từ năm 2018, thị phần của các công ty đại lục trong số năm nhà cung cấp thiết bị năng lượng mặt trời và gió hàng đầu đã tăng gấp đôi trong bối cảnh Trung Quốc và thế giới thúc đẩy phát triển công nghệ năng lượng sạch.
Trong khi năng lượng mặt trời là trọng tâm từ lâu, các công ty Trung Quốc cũng đã giành được thị phần trong lĩnh vực năng lượng gió một phần nhờ vào nỗ lực phát triển loại turbine lớn hơn. Quy mô tăng có nghĩa là công suất phát điện cao hơn, cần ít turbine hơn và cắt giảm chi phí xây dựng và bảo trì.
Goldwind và Ming Yang Smart Energy Group đã mở rộng hoạt động xuất khẩu nhờ giá thấp hơn, vượt qua các đối thủ châu Âu vốn đã có khởi đầu thuận lợi.
Trong khi đó, ở mảng xe điện, thị phần của BYD, công ty đứng thứ 2 toàn cầu, đã tăng 3,1 điểm lên 14,7%, thu hẹp khoảng cách với Tesla ở mức 18,3%.
Chuỗi cung ứng xe điện đã phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc. Các nhà cung cấp chất cách điện hàng đầu cho pin lithium-ion năm ngoái đều là các công ty Trung Quốc với tổng thị phần hơn 60%. CATL và BYD, hai hãng lớn nhất trong lĩnh vực pin lithium-ion xe hơi, cùng nhau chiếm hơn một nửa nguồn cung toàn cầu.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Mỹ, chính phủ Trung Quốc đã tài trợ 230,9 tỉ đô la để hỗ trợ cho ngành công nghiệp xe điện từ năm 2009 đến năm 2023. Với nguồn tiền khổng lồ này, các hãng Trung Quốc đã chi mạnh tay cho cơ sở vật chất và phát triển công nghệ, và gần đây đã đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường mới nổi.
Phương Tây đang lo ngại sự trỗi dậy của công nghệ Trung Quốc. Tháng 6-2024, Washington đã ngừng miễn thuế đối với các tấm pin do các công ty Trung Quốc đầu tư và sản xuất tại bốn Đông Nam Á và đang chuẩn bị tăng thuế với các tấm pin sản xuất ở đại lục.
Ủy ban châu Âu (EC) đã mở một cuộc điều tra về việc liệu sự hỗ trợ của chính phủ Trung Quốc đối với các nhà sản xuất turbine gió có gây tổn hại đến sự cạnh tranh hay không. Bắc Kinh đã đáp trả bằng cuộc điều tra riêng về các phương pháp của EC.
Nhà nghiên cứu Yasushi Ninomiya tại Viện Kinh tế Năng lượng Nhật Bản cho rằng “Chuỗi cung ứng giá rẻ của Trung Quốc chắc chắn đã hỗ trợ việc áp dụng năng lượng tái tạo trên toàn cầu”.
Tuy nhiên, ở các lĩnh vực khác, các công ty Trung Quốc đã mất đi vị thế khi nền kinh tế suy thoái.
Trong hoạt động bảo lãnh phát hành cổ phiếu, CITIC Group tụt từ vị trí thứ nhất xuống thứ sáu và China International Capital Corp. từ thứ năm xuống thứ 10, do giá trị các đợt IPO giảm mạnh so với mức cao kỷ lục của năm 2023. Các hạn chế đối với việc niêm yết ở nước ngoài vì lý do an ninh cũng góp phần gây ra tình trạng trì trệ trên thị trường chứng khoán.
Một công ty tại Hồng Kông cho rằng “chính phủ rõ ràng đã nhấn mạnh đến an ninh quốc gia hơn là lợi ích kinh tế của việc niêm yết ở nước ngoài”.
Thị phần của các nhà cung cấp Trung Quốc trong Top 5 đã giảm đối với 13 danh mục, bao gồm camera giám sát và đồng hồ thông minh. Huawei Technologies vẫn duy trì vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng không dây, mặc dù thị phần của hãng đã giảm nhẹ.
Theo Nikkei Asia
Ricky Hồ / BSA Media
Cước phí tàu biển đang giảm mạnh, xuất nhập khẩu thời gian tới sẽ chững lại
